Beroepen die de komende jaren zullen verdwijnen of veranderen
De industriële revolutie en verdere technologische ontwikkeling hebben veel welvaart gebracht. Tegelijkertijd waren veel mensen en beroepsgroepen er slachtoffer van. Zo werden melkmannen het slachtoffer van de koelkast, schillenboeren van de vrachtwagens en lantaarnopstekers van het elektriciteitsnetwerk. Nu zijn er de blockchain, mobiel internet, internet of Things, 3D-printers, kunstmatige intelligentie en robots – om er maar een paar te noemen. Al deze ontwikkelingen gaan branches en beroepsgroepen op hun kop zetten.
Chirurgen
Ook in de zorg vindt steeds meer automatisering plaats. Robotica stelt chirurgen in staat om gecompliceerde, minimaal invasieve ingrepen uit te voeren die nauwkeuriger zijn dan conventionele operaties. Robotchirurgie wordt al op grote schaal toegepast, waaronder in de gynaecologie, urologie en tijdens complexe procedures als hartklepoperaties.
Metselaars
Veel metselaars worden binnenkort vervangen door robots. Metselrobots leggen meer dan 1300 stenen per dag – en dat zijn er in de toekomst nog veel meer – terwijl een menselijke metselaar niet voorbij de 500 komt. In de komende tien jaar wordt het werk van lassers, bulldozerchauffeurs en kraanmachinisten ook door machines overgenomen. Hoewel mens en machine veel samenwerken in de toekomst, blijven er wel menselijke toezichthouders.
Nieuwslezers
Digitale virtuele nieuwslezer in China
Vrachtwagenchauffeurs
Dankzij kunstmatige intelligentie kunnen vrachtwagens straks in colonnes achter elkaar rijden. Ze kunnen zelf sturen, gassen, remmen en steeds beter ethische afwegingen maken. Bovendien kijkt software niet stiekem op z’n telefoon tijdens het rijden, wordt het niet moe en hoeft het zich niet te haasten voor het avondeten. Dit kan dus niet alleen goedkoper, maar ook veel veiliger worden.
Hypotheekadviseurs
Advies over een hypotheek of andere soort lening kan prima gegeven worden met behulp van kunstmatige intelligentie. De wetgeving en regels liggen immers vast. Voer je wensen in en het perfecte advies zal er direct uitrollen. Scheelt zomaar 1.500 euro voor een huizenkoper.
Notarissen en accountants
Dankzij de blockchaintechnologie kan straks elke transactie gedecentraliseerd worden vastgelegd. De Ethereum-blockchain toont aan dat ook ‘slimme’ afspraken te maken zijn: maak alleen het geld over als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Notarissen en accounts zullen hierdoor overbodig worden. Scheelt ook weer een heleboel geld bij het kopen van een huis.
CV-ketelingenieurs
De Groningse gaskraan wordt steeds verder dichtgedraaid en in nieuwe huizen wordt zelden nog een gasleiding aangelegd. Het is een kwestie van tijd voordat we met z’n allen overgaan op warmtepompen, zonnepanelen en andere vormen van duurzame energie. Zijn we ook niet meer afhankelijk van Poetin en Saudi-Arabië.
Verpleegsters
Echt verdwijnen zullen zusters niet, maar het overgrote deel van de verzorging van onze ouderen kan worden opgevangen door robots. Voor ouderen is dit waarschijnlijk zelfs fijner; het voelt een stuk minder vernederend aan wanneer een robot je helpt opstaan van het toilet of je kousen uittrekt, dan wanneer een mens dit doet.
Mens-tot-mens interacties blijven natuurlijk wel erg fijn, waardoor zusters vooral ingezet kunnen worden voor het sociale aspect van de verzorging. Iedereen die weleens in een verzorgingstehuis is geweest, zal hier enorm blij mee zijn.
Telemarketeers
Nu al werken telemarketeers met vooraf opgestelde scripts. Telefonisch producten verkopen kan daarom straks minstens net zo goed worden gedaan door slimme softwareprogramma’s. Overige salesberoepen zullen wel belangrijker kunnen worden. Immers: in een land van robots zijn mensen schaars. En schaarste verhoogt waarde.
Brugwachters
Dankzij het Internet of Things kunnen boten binnenkort draadloos communiceren met bruggen. Hierdoor weten deze bruggen dat er boten liggen te wachten, en kunnen zij zichzelf openen en sluiten wanneer dit het beste uitkomt – ook rekening houdend met het aantal passerende auto’s dat op dat moment gemeten wordt.
Taxichauffeurs
De ondergang van taxichauffeurs kan uit meerdere hoeken komen. Ten eerste de deeleconomie: diensten als Uber laten mensen hun auto’s delen met anderen, voor veel lagere kosten dan een taxichauffeur – van wie ook het uur dat hij gewacht heeft op een klant betaald moet worden. Daarnaast kunnen, net zoals bij de vrachtwagens, auto’s met kunstmatige intelligente de mens steeds beter, slimmer en veiliger vervoeren.
Vertalers
Google Translaten en soortgelijke diensten worden steeds beter. Over twintig jaar zullen naar verwachting alle online vertaaldiensten van een dermate hoog niveau zijn, dat officiële vertalers grotendeels overbodig zullen worden.
Beurshandelaren
De mens kan nooit zo snel handelen als een kunstmatige handelaar. De beurshandel gebeurt nu al op grote schaal geautomatiseerd. Het is een kwestie van tijd voordat dit aandeel naar bijna 100 procent zal stijgen.
Advertentieverkopers
Google toont met AdWords aan dat verkopers van advertenties niet meer nodig zijn. Papieren kranten en tijdschriften zullen steeds minder verkocht worden en advertenties hierin dus ook steeds minder populair.
Belastinginspecteurs en andere ambtenaren
Dankzij de blockchain kunnen kadasters worden vastgelegd; vergunningen worden vergeven en uitbetaalde uitkeringen worden vastgelegd en ingezien. Dit zal heel veel werk van ambtenaren overbodig maken.
Postbode:
Hoe vaak krijg jij nog post? Meestal zijn het brieven van de Belastingdienst of van je zorgverzekeraar, maar verder doen we nagenoeg alles digitaal. Postbodes worden overbodig, maar hoe meer we online shoppen, hoe vaker pakketten bezorgd moeten worden. Dat resulteert niet per definitie in dat er meer pakketbezorgers nodig zijn, want ook dat hele proces wordt geoptimaliseerd. Zo is er al een sociaal netwerk via waar je buren pakketjes kunnen aannemen, zodat de pakketbezorgers maar één keer hoeven te rijden. Maar goed, de postbodes, met elastieken om hun stuur, die zien we in 2027 niet meer in het Hollandsche straatbeeld.
Reisagenten
Een echt uitstervend ras, want de generatie die nog steeds bij reisagenten een reis boekt, wordt ouder en ouder en ook zij zullen zich op een gegeven moment niet meer melden voor een reisje naar Torremolinos. Reizen boeken doen we in 2027 volledig online.
Kassière
Die meisjes die bij de Albert Heijn nu nog netjes jouw boodschappen scannen, zijn over tien jaar niet meer zo hard nodig. Je kunt nu natuurlijk al zelf producten scannen, maar dat doen we nog niet massaal want dan vergeet je nog weleens wat te scannen en dat levert een hoop gedoe op. In de Verenigde Staten wordt al getest met supermarkten waar je zelfs niet eens meer hoeft te scannen. Bij binnenkomst scan je je telefoon, stopt in je tas wat je nodig hebt en loopt via de poortjes weer naar buiten. Geen rijen en het geld wordt automatisch afgeschreven.
Helpdeskmedewerker
De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie gaat sneller dan Usain Bolt. Waar een helpdesk nu nog bestaat uit studenten die wat willen bijverdienen, zal dat in 2027 heel anders zijn. Robots nemen de boel over en je praat straks tegen een computer die op basis van 10 jaar ‘ervaring’ steeds slimmer is geworden.
Taxichauffeur
Er wordt – met name in de Verenigde Staten – hard gewerkt aan zelfrijdende auto’s. Het loopt bij bijvoorbeeld Uber allemaal nog niet op rolletjes, maar als er in 2016 al autonome taxi’s in de VS kunnen rijden, dan kan dat in 2027 zeker weten in Europa. En dus zijn er dan minder taxichauffeurs nodig.
Doktoren
Ik kan me voorstellen dat je een robot niet met jouw gezondheid zou vertrouwen. De wereldbevolking groeit hard in – in 2050 zouden er 9,7 miljard mensen op aarde wonen – en dus zijn meer doctoren hard nodig. Robots kunnen assisteren als diagnosehulp (zoals in de film Passengers; je laat je lichaam scannen en de robot vertelt je wat je hebt) en ook operaties kunnen zij uiterst nauwkeurig uitvoeren. Aangezien dokter worden niet voor iedereen is weggelegd – en er dus steeds meer nodig zijn – is het misschien niet eens zo gek dat hier assistentie van robots gaat komen.
Makelaar
De kans op robotisering van de werkzaamheden van een makelaar bedraagt 97%. Dat betekent dat de kans zeer groot is dat de taken en werkzaamheden van een makelaar binnen nu en 20 jaar door robots en slimme software zullen worden overgenomen.
Meteropnemer
Nu komt er vaak nog iemand langs om de meterstand op te nemen thuis, maar de meters van tegenwoordig worden steeds slimmer en kunnen straks automatisch de meterstand doorgeven, waardoor meteropnemers overbodig worden.
Boer
Het beroep wordt steeds minder populair en tegelijkertijd wordt de landbouw steeds vaker geautomatiseerd. Straks zijn er nauwelijks nog mensen nodig om te ploegen, melken of oogsten.
Journalist bij een papieren krant
Steeds meer mensen lezen het nieuws op het internet, waardoor de oplages van de dagbladen al jaren dalen. De kans is dan ook aanwezig dat er over 10 jaar niet of nauwelijks nog papieren kranten bestaan.
Houthakker
Dit beroep wordt van twee kanten aangevallen: allereerst zijn er tegenwoordig veiligere (automatische) manieren om met een machine hout te hakken en daarnaast gebruiken we steeds minder papier, waardoor er minder bomen omgehakt hoeven te worden.
Juwelier
Steeds vaker kopen we juwelen online. Daarnaast worden juwelen vaker geautomatiseerd geproduceerd, waardoor het ambacht van juwelenmaker langzaamaan verdwijnt. Volgens recente cijfers komen de “echte” juweliers nauwelijks nog aan een baan.
Verzekeraar
Natuurlijk hebben we altijd verzekeringen nodig, maar die worden nauwelijks nog op maat voor jou gemaakt. Steeds vaker kun je complete pakketten aanschaffen met een paar klikken op de muis, zonder dat je een tussen- of contactpersoon hebt.
Kleermaker
Wie laat er nu nog een pak of jurk op maat maken? Hoe mooi het ambacht van kleermaker ook is, feit blijft dat we onze kleding steeds vaker in de winkel en online kopen.
Bibliothecarissen
Wat? Jawel, bibliothecarissen. Laten we wel zijn: het is voor de bieb geen makkelijke tijd. Het aantal leden loopt terug, de subsidies van de gemeenten ook en het internet doet de rest. Alles gaat online. Waar ik in mijn jeugd uren in de Grote Winkler Prins neusde op de grote leestafel, is daar nu Wikipedia, direct in elke taal waar je het nodig hebt. Ja, handig die bibliothecarissen die je helpen wat in het archief te vinden, maar nu hebben we Google (en gespecialiseerde zoekmachines). Zelfs de historische archieven van gemeenten komen steeds meer online, met databanken over geboorten, huwelijken en verhuizingen.
Beurshandelaren
Waarom nog vertrouwen op de man op de beursvloer? Overigens, die zijn al grotendeels verdwenen en de meer ervaren belegger doet zijn eigen zaken al online. De aanbieders van beleggersproducten online zijn legio, zelf handelen kan bij diverse online platforms en de kennis erover ligt voor het oprapen. Vrijwel alles gebeurt automatisch, tot in grote hoeveelheden aan toe. Door de koppeling van data wordt de kennis van de handelaar gepasseerd. En het gaat nog sneller ook.
Middenmanagement
Belastingconsulenten
Mocht je niet van VVD-huize zijn heb je vaak het dure advies van een belastingconsulent niet meer nodig. Ten eerste vult de Belastingdienst je gegevens al bij voorbaat in, ten tweede staat het internet al vol met de laatste tips hoe om te gaan met veranderende belastingregels. Verder is er veel software te krijgen, al dan niet gratis, die automatisch aan de hand van de ingevoerde gegevens allerlei tips en dwarsverbanden geeft voor een betere uitkomst van de belastingaangifte.
Taxichauffeurs
Je hebt Uber, Lyft en andere nieuwe aanbieders van vervoer op bestelling. Zonder de “juiste” papieren, dus snorders. Maar je ziet overheden onder druk nu overal de wetgeving aanpassen en ook in de Tweede Kamer zal de wet dadelijk worden veranderd, zo voorspellen wij. Dat betekent dat het beroep van taxichauffeur niet meer wordt beschermd, maar utieindelijk zal dat slechts een tussenstap zijn naar het volledig verdwijnen ervan. Want als de zelfrijdende auto komt, is er geen chauffeur meer nodig.
De Soldaat
Een op de vier Amerikaanse gevechtssoldaten moet tegen 2030 vervangen zijn door robotsoldaten, liet generaal Robert Cone deze maand weten. Het moet van het leger “een kleinere, beter inzetbare en behendigere force maken.” De robots kunnen worden ingezet in frontliniegevechten en het ontmantelen van landmijnen. Inmiddels houden soldaten al sentimentele begrafenissen voor hun mechanische strijdmakkers, die vaak een naam en zelfs een geslacht toegewezen hebben gekregen. Het Amerikaanse DARPA is inmiddels druk bezig met de komende generatie robotsoldiers.
De Apotheker
De apotheek aan de Universiteit van California heeft geen apotheker achter de balie staan, maar een robot. Het apparaat leest het voorschrift en geeft vervolgens automatisch de benodigde medicijnen uit. Sinds de introductie heeft het systeem al zo’n 350.000 orders foutloos verwerkt. Erik Brynjolfsson, hoofd van MIT’s Center of Digital Business, laat weten dat de robot bovendien veel beter is in het vaststellen dat een voorschrift geen negatieve bijwerkingen heeft in combinatie met andere medicijnen die iemand neemt.
De Advocaat
Ook hier hoef je je voorlopig nog niet heel veel zorgen te maken. Tenzij je baan in de advocatuur bestaat uit het doen van zogeheten ‘doc reviews’, het eindeloos doorzoeken van documenten naar verwijzingen naar bepaalde artikelen of concepten. Want juist die taken zijn nou eenmaal beter besteed aan de rekenkracht van een computer. Silicon Valley’s Blackstone Discovery biedt inmiddels een service aan die zulke documenten op woorden en concepten kan doorzoeken. En anders dan stagiairs en gespecialiseerde ‘doc review’-advocaten raken die robots niet vermoeid door dit soort saaie klusjes.
Leraren
Niks ten nadele van de Steve Jobs-scholen hoor, maar dat is natuurlijk slechts kinderspel. Vooral op het hoger onderwijs is de revolutie volledig gaande. Niet alleen de MOOC’s (Massively Open Online Courses) bieden vaak gratis universitaire opleidingen aan van gerespecteerde universiteiten, maar de opkomst van online-only topopleidingen versnelt het afstandstuderen nog eens enorm. Doordat fysieke aanwezigheid niet meer (altijd) nodig is, kan het aantal leraren en professoren flink gereduceerd worden. En, uiteindelijk, geautomatiseerd en/of gerobotiseerd. Die ontwikkeling zal zich in iets mindere mate doorzetten op het basisonderwijs, al is daar sociale educatie altijd nog een heersende factor.
De Boer
Veel werkzaamheden op het land bestaan uit routinematige klusjes die door robots veel efficiënter uitgevoerd kunnen worden. Hieronder vallen bijvoorbeeld het analyseren van het land, het besturen van de tractor en het oogsten van de gewassen, aldus industrie-analist Jeremy Edwards. Er zijn inmiddels al een hele reeks landbouwrobots aan het werk, zoals wijnrobots die in wijngaarden druiven in plukken en slarobots die het onkruid rondom de sla weghalen. Ook drones hebben inmiddels hun opwachting op de akker gemaakt.
De Magazijnmedewerker
Dat het verre van een pretje is om in een magazijn te werken is bekend sinds er magazijnen bestaan. Dit is vooral waar sinds de opkomst van de mega-magazijnen van enorme bedrijven als Amazon. Werknemers lopen hier rond met in de ene hand alles wat eenieder hartje begeert, en in de andere een medogenloze scanner die precies aangeeft hoe lang ze over elke verplaatsing mogen doen. Alles wordt gereguleerd, tot op de seconde precies: wc-bezoek, lunchtijden en hoe lang het duurt om iets van de bovenste plank aan de ene kant van het magazijn naar het verzendgedeelte aan de andere kant. Geen pretje.
Ideale baan dus om door robots over te laten nemen. En dat is precies wat Amazon van plan is. In Californië proberen ze de turbo-efficiënte robots al uit, die in principe bijna vierentwintig uur per dag kunnen werken, vrijwel nooit fouten maken en nooit naar het toilet hoeven. Deze ontwikkeling is voordelig voor de gestreste en dikwijls depressieve magazijnmedewerkers, maar als het doorzet, leidt het ook tot enorm veel banen die verdwijnen.
Lijstjesmakers
Magazijnmedewerker
Slager
Parkeerwachter
Boer
Het beroep wordt steeds minder populair en tegelijkertijd wordt de landbouw steeds vaker geautomatiseerd. Straks zijn er nauwelijks nog mensen nodig om te ploegen, melken of oogsten.
En verder
En dan hebben we het nog niet eens over de beroepsgroepen die sterk zullen veranderen, omdat hun functie van kennishouder vermindert of verandert. Dankzij het internet kunnen consumenten zichzelf immers vooraf veel sneller en beter informeren dan voorheen het geval was. Installateurs en architecten bijvoorbeeld, zullen zich aan moeten passen aan de nieuwe tijd.
Hoewel dit lijstje voor veel mensen reden is tot het uitroepen van blinde paniek en het spreken van schande, ben ik van mening dat dit niet nodig is. We zullen ons simpelweg aan moeten passen aan de nieuwe werkelijkheid. Minder administratieve en repetitieve beroepen en een grotere focus op creatieve en sociale vaardigheden. Minder ambachten, meer inzichten.
Tevens zullen er, zoals altijd, nieuwe beroepsgroepen ontstaan. Immers: wie programmeert de robots? Wie ontwerpt de nieuwe printers? Wie 3D-print onze producten? En wie maakt de nieuwe apps? De mens houdt meer vrije tijd over en wil dus wellicht vaker naar een pretpark. Wie gaan hier werken?
Laten we niet bang zijn, maar de toekomst omarmen!